Technische werkplan voor
De kenmerken van de O19
Basistaken
O19 kunnen het voetbal vaak al op een volwassen manier spelen. Meestal is de favoriete positie bekend.
Er kunnen afspraken gemaakt worden over de teamorganisatie.
O19 zijn rijp om zich te concentreren op de basistaken die bij een positie horen. Je kunt ingaan op zaken als team- en individuele tactiek. In verband met de inzetbaarheid bij en de overgang naar de senioren is het verstandig om bij het kiezen van het concept te overleggen met de hoofdtrainer, tenzij de jeugdafdeling bewust voor een bepaald systeem kiest dat past bij de opleidingsdoelen.
Die overgang naar de senioren is een heel belangrijk moment of een speler ook op langere termijn voor het voetbal kiest. Elke club doe er verstandig aan om een duidelijk beleid op dit gebied te formuleren. Hoe laten we O19 alvast wennen aan het seniorenvoetbal.
Groeispurt
O19 hebben meestal de groeispurt achter de rug. Dat merk je heel goed aan de coördinatie en de mobiliteit. De loopstijl oogt veel volwassener dan die van een O17 en ook wordt hij sneller. Toch is ook bij de O19 zeker merkbaar dat ze bewegingservaring hebben opgedaan toen ze nog spelende kinderen waren.
Het gebrek aan een straatvoetbalverleden speelt veel huidige jeugdspelers van die leeftijd parten. Het is daarom aan te raden om serieus aandacht te besteden aan een grondige warming-up met oog voor coördinatie, kracht en lenigheid, waar bij een goede trainer rekening houdt met de individuele verschillen in deze leeftijdscategorie.
Krachttraining
De behandeling is verfijnder en het lichaam is veel meer in evenwicht dan bij de O17. Daardoor zie je de technische kwaliteiten van een O19 vaak met sprongen vooruitgaan. Dat geldt ook voor de eerdergenoemde kracht. Specifieke krachttraining is nu verantwoord.
Uiteraard blijft een hoge belasting wel afhankelijk van de individuele conditie en die kan door onder andere een verkeerd leefpatroon tegenwoordig ook bij O19 al tegenvallen.
Teambelang
Hoewel de trainer vooral de opleidingsdoelen in de gaten moet houden, is voor de O19 winnen heel belangrijk. Daarom kan hij aangesproken worden over zijn bijdrage aan het wedstrijdresultaat. De O19 kan dus leren dat hij zich ondergeschikt moet maken aan het teambelang. Het gaat om het samenwerken en presteren als team. Van de andere kant is de aandacht voor het individu binnen het team een belangrijke opdracht voor de trainer van deze leeftijdsgroep. Zowel tijdens de training als tijdens de wedstrijd zal rekening gehouden moeten worden met de vaak grote verschillen in motivatie.
Juist in deze categorie merk je ook heel goed of de spelers al een serieuze voetbalopleiding achter de rug hebben: ze weten dan op welke basistaken in en buiten het veld ze aanspreekbaar dienen te zijn.
Pikorde
O19 zijn heel gevoelig voor hun plaats in het team: de pikorde! Het is een maatschappelijke trend dat jongeren in de leeftijd van 16 tot 18 jaar snel geneigd zijn om af te haken als ze met tegenslagen of kritiek geconfronteerd worden.
Ook hebben ze een speciale antenne als ze denken dat een trainer niet eerlijk handelt. Het is daarom van belang sociale en pedagogische oplossingen te zoeken bij voorkomende conflictsituaties. Veel O19 zijn bij conflicten minder aanspreekbaar en kiezen, bang voor gezichtsverlies, snel voor rigoureuze stappen als ze vinden dat ze ten onrechte geen gelijk krijgen. Ze hebben behoefte aan duidelijkheid en vanzelfsprekende, maar nooit geforceerde discipline en eerlijkheid. De spelers zoeken naar een zekere stabiliteit van hun motivatie bij het vinden van de juiste rol in het elftal, ook als het gaat om algemene zaken als interesse, de lol van het sporten, problemen met school, thuis en het eigen lichaam en uiteindelijk met hun sociaal welbevinden.
Profiel van een O19 trainer-coach
De trainer-coach bij de O19 heeft overwicht over de groep en een natuurlijke uitstraling. Bij de oefenstof keuze vergeet hij nooit de elementen: plezier, beleving en wedstrijdgerichtheid. Voor de wedstrijd kan hij ook een goed voetbalverhaal (bespreking) vertellen. Hij weet dat hij veel aandacht aan het motiveren van zijn spelersgroep zal moeten besteden. De trainer-coach bij O19 reserveert tijd voor persoonlijke gesprekken waarin hij duidelijk vertelt waarom hij bepaalde beslissingen genomen heeft.
Hij moet zeer goed kunnen communiceren. Dit is één van de allerbelangrijkste eigenschappen van deze trainer-coach. De trainer-coach bij de O19 gebruikt hedendaagse mondigheid bij deze spelers om hen te betrekken bij de doelstellingen van het team, zodat zij zich ook verantwoordelijk voelen voor de gang van zaken bij het team.
Tips voor de O19 trainer-coach
De taak van een trainer-coach = Werken aan kwaliteit
Wat is kwaliteit: Kwaliteit is het uitsluiten van toeval
- • Het beste is als er binnen de vereniging een rode draad loopt van afspraken over hoe je met elkaar omgaat. Als dat niet het geval is, is het verstandig om aan het begin van het seizoen een soort huishoudelijk reglement van afspraken te maken. Als de spelers achter die afspraken staan, mag er nooit mee gemarchandeerd worden!
- • Hoewel de jeugdtrainer vooral oog moet hebben voor de individuele ontwikkeling, is het teamgevoel bij O19 belangrijk. Dat kun je ook in de trainingen goed naar voren laten komen. Zijn de ballen, tegen de afspraken in, te zacht opgepompt, dan volgt er een “voetbalstraf” voor de hele corveeploeg en niet voor de speler alleen.
- • Tijdens de training kun je niet genoeg wedstrijdelementen inpassen, want die zorgen voor de sfeer en de beleving die bij deze leeftijdsgroep passen. Punten tellen dus, of het nu bij partijspelen, afwerkvormen of passen en trappen is. Zorg wel voor voldoende herkansingsmomenten: speel bv korte partijen binnen een afgesproken tijdslimiet. Wie wint, krijgt twee punten en daarna volgt ween een herkansing.
- • De O19 zijn meestal heel prestatiegericht. Toch moet hen duidelijk gemaakt worden dat je als groep onderweg bent en dat dus elke speler recht op speeltijd heeft. Geen team kan probleemloos met elf spelers een seizoen doorkomen. Je bent afhankelijk van elkaar. Daarom moeten O19 leren dat in de voetbalsport het eigen belang vaak ondergeschikt is aan het teambelang.
- • Om individueel gericht te kunnen werken, spelers te betrekken bij de doelstellingen en om de persoonlijke motivatie in kaart te brengen kun je aan het begin van het seizoen met een vragenlijst werken. Het gaat dan om vragen als: wat wil je bereiken? Wat zijn je sterke en minder sterke kwaliteiten op technisch, tactisch en mentaal gebied? In de ‘voetbaltrainer-special’ over teambuilding stond een voorbeeld van zo’n vragenlijst, die Foppe de Haan bij SC Heerenveen gebruikt. Een afgeleide vorm is zeker bij de O19 bruikbaar. In de winterstop en aan het van het seizoen kan zo’n vragenlijst een uitstekend vertrekpunt zijn bij een evaluatiegesprek.
- • Door de grote verschillen in niveau, maar vooral ook in motivatie is het geen overbodige luxe om met meer trainers (bijvoorbeeld een oud-speler, of een CIOS-stagiaire) bij een O19 elftal werkzaam te zijn. In kleinere groepen kun je ook specifieker werken.
- • Deze leeftijdsgroep is toe aan een wat uitgebreidere nabespreking van een wedstrijd. Direct na een wedstrijd kan het effect het grootst zijn, omdat het wedstrijdbeeld dan nog vers in het geheugen ligt. Van de andere kant moet en trainer-coach dan wel goed kunnen omgaan met de emoties die op dat moment bij de O19 nogal fel en ongecontroleerd kunnen zijn.
Specifieke problemen bij O19
Veel amateurclubs worden geconfronteerd met een groot ledenverlies onder de O19. Daarbij speelt een belangrijke externe oorzaak een rol, namelijk jongeren in die leeftijd zijn erg bezig met materiële zaken, die hun status geven binnen de groep. Voor de dure merkkleding of luxe goederen is veel geld nodig, waardoor een baantje in het weekend vaak een oplossing is.
De clubs zien om die reden soms zelfs tijdens het seizoen een half team plotseling vertrekken.
Er zou vanuit verschillende hoeken druk op de KNVB uitgeoefend moeten worden om dit probleem structureel aan te pakken. Dat zou bijvoorbeeld kunnen door een veel flexibelere competitieopzet. Helaas vormen de competitieleiders binnen de KNVB vaak een te machtig bolwerk, dat juist niet gekenmerkt wordt door de zo noodzakelijke flexibiliteit.
Uitganspunten voor de keuze van de oefenstof
Bij de keuze van de oefenstof spelen de eerder geformuleerde kenmerken van deze leeftijdsgroep een rol. Veel wedstrijdelementen dus!
Daarnaast is het resultaat van het lezen van de wedstrijd een belangrijk vertrekpunt evenals het gekozen spelconcept en zeker bij O19 de sfeer in het team. In de winter haken O19 op een wat lager niveau sneller af, omdat ze zich ergeren aan de omstandigheden. Dat vereist van de trainer-coach creativiteit in het vinden van de aangepaste oefenvormen in zo’n periode.
En ook een trainer bij de O19 redt het niet zonder ‘Fingerspitzengefühl’; aanvoelen wat de groep tijdens een bepaalde training wel of niet aankan. Dat varieert per training door de golfbeweging in motivatie.
Enkele algemene aandachtspunten:
- • Uitgangspunt is: alles met de bal
- Staat de gekozen oefenstof garant voor spel plezier
- • Welke elementen van het spelsysteem/concept train ik?
- • Is de spelbedoeling/benadering in de oefenstof verwerkt?
- • Waarborg ik de individuele progressie in de teamtraining door organisatie/oefenstof en individuele begeleiding en coaching?
- • Werk ik aan het niveau van de speler (eigen vaardigheid, tactiek, mentaal, hoge concentratie)?
- • Ben ik als coach flexibel genoeg?
Spelconcept
Aandachtspunten
- • Streven naar een optimale veldbezetting
- • Hogere eisen aan technische uitvoering, uitgaande van het individu
- • Spelen op de helft van de tegenstander
- • Verdedigen begint voorin
- • Voor uit verdedigen: waar en wanneer druk uitoefenen
- • Hoge balcirculatie, wijze van inspelen
- • Spelen om te winnen
- • Zo diep mogelijk inspelen
- Zoeken naar derde man
- • Aanvallend creatief durven zijn bij 1:1 situaties
- • Streven naar een man- meer situatie in de opbouw
- • Leren te reageren op systeem van de tegenstander
- • Coaching die pas bij uitgangspunten van het concept
Concrete aandachtspunten bij de wedstrijd
Wijs de spelers tijdens de wedstrijdbespreking op de basiseisen die aan alle spelers inclusief de wisselspelers gesteld moeten worden, namelijk:
1 Positieve instelling, dus benadering van elkaar
2 Inzet moet 100% zijn
3 Organisatie
4 Discipline
Kortom, de P.I.O.D. moet oké zijn
(dit moeten ze kunnen dromen)
P.I.O.D. + kwaliteit = resultaat.
‘KWALITEIT = UITSLUITEN VAN TOEVAL’
Aandachtspunten voor de coachingspraktijk
- • Specialisatie van het individu
- • Individu is ondergeschikt aan het teambelang
- • Rendement van handelen, mentale aspecten
- • Wedstrijdcoaching
JOP VV BALK 2019-2020
